Plant van de maand: Januari 2020 - Muurvaren
Algemeen
1. Muurvaren Moerputten 2 sept.2019
Wetensch. naam: Asplenium ruta-muraria L.
Uitspraak: Asplénium rúta-murária
Familie: Aspleniaceae/Streepvarenfamilie
Geslacht: Asplenium/Streepvaren
Soort: Muurvaren
Plantvorm: Sporenplant
Sporen(rijp): Juni - oktober
Wortels: Wortelstok
Hoogte: 4 tot 25 cm.
Bladstand: Rozet
Bladsteel: Groen
Bladvorm(deelblaadje): Ruitvormig
Bladbreedte(idem): ±1 cm.
Bladrand: Gezaagd
Bladkleur: Matgroen
Groeiplaats: Oude muren
Leefvorm: Overblijvend
Inleiding
2. Wortelstok Flora Batava, deel 1 1800
Bij een nieuw jaar lijken nieuwe/vernieuwde voornemens te horen. Wat mij betreft wil ik: of het zien intensiveren tot kijken; of het kijken intensiveren tot zien. Het komt er op neer dat de natuur –in het bijzonder de wilde- niet alleen meer aandacht verdient, maar ook meer aandacht krijgt. Van de Plant van de Maand ga ik extra genieten. De eerste van dit jaar is de Muurvaren, als dapper groen tussen oude stenen. Doet U mee ?
2. Wortelstok Flora Batava, deel 1 1800 Bij een nieuw jaar lijken nieuwe/vernieuwde voornemens te horen. Wat mij betreft wil ik: of het zien intensiveren tot kijken; of het kijken intensiveren tot zien. Het komt er op neer dat de natuur –in het bijzonder de wilde- niet alleen meer aandacht verdient, maar ook meer aandacht krijgt. Van de Plant van de Maand ga ik extra genieten. De eerste van dit jaar is de Muurvaren, als dapper groen tussen oude stenen. Doet U mee ?
Naamgeving
In Asplenium kijken we naar de eerste letter A en het deel splenium. In het Grieks staat die a-splèn voor milt. Het gebruik van de plant zou de opgezwollen milt doen inkrimpen.
Ruta-muraria kunnen we vertalen als Ruit dat op de muren groeit (Muurruit). De deelblaadjes van het Muurvarenblad doet denken aan de ruitvorm.
3. Blad Saxifraga – Rutger Barendse
De Nederlandse benaming Muurvaren lijkt geen nadere uitleg nodig te hebben.
In het Fries, Frans, Duits en Engels luistert de plant van de maand naar de namen Stienfearke, Rue des murailles, Mauerraute en Wall rue.
De Nederduitsche Bynamen die ik tegenkom zijn: Muur-Ruite en Venus-hair.
Opm. De familie- en geslachtsnaam Streepvaren heeft de plant te danken aan de langwerpige-/streepvormige sori aan de onderzijde van het blad.
In Asplenium kijken we naar de eerste letter A en het deel splenium. In het Grieks staat die a-splèn voor milt. Het gebruik van de plant zou de opgezwollen milt doen inkrimpen.
Ruta-muraria kunnen we vertalen als Ruit dat op de muren groeit (Muurruit). De deelblaadjes van het Muurvarenblad doet denken aan de ruitvorm.
3. Blad Saxifraga – Rutger BarendseDe Nederlandse benaming Muurvaren lijkt geen nadere uitleg nodig te hebben.
In het Fries, Frans, Duits en Engels luistert de plant van de maand naar de namen Stienfearke, Rue des murailles, Mauerraute en Wall rue.
De Nederduitsche Bynamen die ik tegenkom zijn: Muur-Ruite en Venus-hair.
Opm. De familie- en geslachtsnaam Streepvaren heeft de plant te danken aan de langwerpige-/streepvormige sori aan de onderzijde van het blad.
Plaatsing
Heukels plaatst de plant in de Streepvarenfamilie, ver-der in het geslacht Streepvaren en de soort Muurvaren. In het geslacht Streepvaren worden verder nog acht andere varens beschreven.
Heukels plaatst de plant in de Streepvarenfamilie, ver-der in het geslacht Streepvaren en de soort Muurvaren. In het geslacht Streepvaren worden verder nog acht andere varens beschreven.
4. Jonge Plant Bouillon 10 juni 2016 Beschrijving
Levensvorm. De Muurvaren is overblijvend en valt bij de indeling van Raunkiaer onder de Hemikryptofyten, dat betekent dat de plant de winterknoppen onder of iets op de grond heeft, bedenk dat die grond hier de muur (foto 1) of rots is.
Levensvorm. De Muurvaren is overblijvend en valt bij de indeling van Raunkiaer onder de Hemikryptofyten, dat betekent dat de plant de winterknoppen onder of iets op de grond heeft, bedenk dat die grond hier de muur (foto 1) of rots is.
Wortels. De plant heeft een korte wortelstok (afb. 2). Deze is begroeid met schubben in de kleur bruinzwart en wat vorm betreft zijn de schubben toegespitst.
Stengels. De stengels zijn groen, aan de voet overgaand in bruinzwart. De bladsteel is langer dan de bladschijf.
Bladeren. Als eerste blijft het leerachtige blad in de win-ter groen (foto 1 en 6). De samengestelde bladeren groeien in groepjes/bundels bij elkaar. Bekijken we één blad (foto 3) dan zien we een driehoekige/eironde (omtrek)vorm. De grootte is doorgaans niet langer dan tien centimeter. De bladschijf is dubbel geveerd waarbij die dubbele
5. Sporen Saxifraga – Jasenka Topicgeveerdheid naar de top minder wordt. Mooi zijn de bladslippen in hun plaatsing als een waaier. Hun vorm is als een ruit(je) met de wigvormige voet (foto 5).
Let op: De eerste bladeren van jonge plantjes zijn nog ongedeeld en niervormig (foto 4).
Vruchten. Het is een sporenplant. De sporenhoopjes vormen lijntjes die de hele onderkant kunnen gaan bedekken. Het hele jaar door is er sporenvorming. De dekvliesjes zijn als franjeachtig getand, gewimperd.
Bladeren. Als eerste blijft het leerachtige blad in de win-ter groen (foto 1 en 6). De samengestelde bladeren groeien in groepjes/bundels bij elkaar. Bekijken we één blad (foto 3) dan zien we een driehoekige/eironde (omtrek)vorm. De grootte is doorgaans niet langer dan tien centimeter. De bladschijf is dubbel geveerd waarbij die dubbele
5. Sporen Saxifraga – Jasenka Topicgeveerdheid naar de top minder wordt. Mooi zijn de bladslippen in hun plaatsing als een waaier. Hun vorm is als een ruit(je) met de wigvormige voet (foto 5). Let op: De eerste bladeren van jonge plantjes zijn nog ongedeeld en niervormig (foto 4).
Vruchten. Het is een sporenplant. De sporenhoopjes vormen lijntjes die de hele onderkant kunnen gaan bedekken. Het hele jaar door is er sporenvorming. De dekvliesjes zijn als franjeachtig getand, gewimperd.
Onderstaande beschrijving van Jan Kops die te vinden is in de ’FloraBatava deel 1 uit 1800’ is te aardig om u te onthouden.
Groeiplaats
Op oude muren (muren die met kalkmortel zijn opgebouwd) op zonnige- en halfschaduwplaatsen kunnen we de Muurvaren verwachten, alsook op rotsen. De plant heeft voorkeur voor kalkhoudend substraat. Ook kan de muurvaren, als pionier, als eerste plantje op een muur verschijnen. Grote kans dat de Muurleeuwenbek dan later volgt.
Verspeiding
Dat de wind zorgt voor de verspreiding van de plant zal geen betoog nodig hebben.
Dat de wind zorgt voor de verspreiding van de plant zal geen betoog nodig hebben.
Gebruik – Folklore
Over gebruik en folklore is weinig te vinden en de eerder genoemde Jan Kops komt ook niet ver. Lees maar.
Over gebruik en folklore is weinig te vinden en de eerder genoemde Jan Kops komt ook niet ver. Lees maar.
Tot slot
Bij renovatieprojecten zoals oude kademuren zijn het de (muur)varens die gespaard worden. De schade die de kleine Muurvaren aanbrengt is te verwaarlozen. Het plantje kan zich in minieme holtes vestigen. Kalkrijk cement moet dan wel voorradig zijn. Woon je bij een oude ’kalkmuur’ of
6. Plant met dood blad Saxifraga – Rutger Barendseloop je er ergens lang, denk dan even de inleiding van deze plantbeschrijving. Kijk en ga zien of zie en ga kijken. Succes.
Rest mij U allen een goed natuurjaar 2020 te wensen.
Bij renovatieprojecten zoals oude kademuren zijn het de (muur)varens die gespaard worden. De schade die de kleine Muurvaren aanbrengt is te verwaarlozen. Het plantje kan zich in minieme holtes vestigen. Kalkrijk cement moet dan wel voorradig zijn. Woon je bij een oude ’kalkmuur’ of
6. Plant met dood blad Saxifraga – Rutger Barendseloop je er ergens lang, denk dan even de inleiding van deze plantbeschrijving. Kijk en ga zien of zie en ga kijken. Succes.Rest mij U allen een goed natuurjaar 2020 te wensen.
7. Ecologische parameters Flora van Nederland - Wilde planten en hun omgeving onlineTekst: Gerard te Dorsthorst
Afb.foto’s: GtD(1,4); Flora Batava(2 en 3x de inzet); Saxifraga(3,5,6);
Flora van Nederland - Wilde planten en hun omgeving online(7).
Afb.foto’s: GtD(1,4); Flora Batava(2 en 3x de inzet); Saxifraga(3,5,6);
Flora van Nederland - Wilde planten en hun omgeving online(7).
